Фальклорныя вечарыны “Зімовая калядная казка і “Калядныя варожбы”

13 студзеня ў бібліятэцы-філіяле №2 прайшлі калядныя мерапрыемствы: фальклорныя вечарыны “Зімовая калядная казка” і “Калядныя варожбы”.

Нашыя продкі з нецярплівасцю чакалі гэтага свята, хадзілі з песнямі па хатах, ладзілі гульні, віншавалі ўcix з Калядамі! Лічылася, што ў перыяд ад Нараджэння Хрыстовага (7 студзеня) да Вадохрышча (19 студзеня) ходзіць па зямлі Божачка, таму ў гэты час людзі імкнуліся зрабіць як мага больш добрых спраў, чым больш дабра аддасі свету, тым больш атрымаеш.

Дети в зимней одежде с колядной звездой, 1960-е, Копылы, Каменецкий район
Cнимок неизвестного автора из книги М. Романюка "Беларускае народнае адзенне"

Каляды – адно з самых містычных святаў у старажытных славян. Само слова “каляды” мае паходжанне ад лацінскага calendae, “календы” – назва першага дня кожнага месяца (ад таго кораня пайшоў і “каляндар”), а таксама ад старажытнай назвы сонечнага дыску – Кола. Нашыя бабулі i дзядулі называлі Каляды святам Сонца. Бо ў гэты час Сонца, якое так патрэбна для людзей, зямлі і жывёл, паварочвае на лета – “нараджалася новае сонца”, час “паварочваўся на вясну”.

Госці тэатралізаванай вечарыны, вучні ДУА “Гімназія №36 г. Гомеля імя І. Мележа”, паслухалі казку пра Казу, Пятра і Каляды, з якой дазналіся, чаму людзі пачалі хадіць па дамах, ды чаму гаспадары іх адорваюць смачнымі пачастункамі. Навучыліся калядаваць так, як нашыя продкі гэта рабілі: пераапрануліся ў Казу, Мядзведзя і Дзеда, выбралі Механошу, ды пайшлі з зоркай каляднай прыпеўкі вучыць, каб як мага больш падарункаў насабіраць.

Зварылі для Казы яе любімую страву – куццю з мёдам. Для гэтага дзеці павінны былі адгадаць інгрэдыенты, з якіх калядная страва гатуецца. Потым патанчылі з Казой, пагулялі з ёй у гульні “Казёл”, “Шкута”. Паспаборнічалі на трапнасць ды спрытнасць у гульнях “Прыг-скок”, “Рогі”. Так дазналіся, хто будзе пачастункі лавіць, ды ў мех класці, а хто ніякіх маразоў не баіцца, бо ўмее вельмі добра скакаць, каб не змерзнуць. А напрыканцы вечарыны, каб новы год прыносіў толькі светлыя пачуцці, дзеці згулялі ў старадаўнюю гульню “Падушачка”, якая ўсіх мірыць.



Таксама ў бібліятэчным Музеі народнага побыту адбыліся "Калядныя варожбы".

Варажба – магічныя спосабы і дзеяні, што нібыта прадракалі будучае. Калядныя варожбы – яшчэ адзін паэтычны штрых да духоўнага жыцця нашых дзядоў і прадзедаў. Яны былі ўцехаю і забаваю, бо заўсёды неслі чалавеку надзею. На Каляды свет як бы губляў сваю ўстойлівую структуру, неба злівалася з зямлёй, мёртвыя прыходзілі наведаць жывых, многія маглі пазнаць сваю будучыню.

Беларусы найчасцей варажылі на Каляды, багатую куццю перад Новым годам і да самага Вадохрышча (Хрышчэнне або Крашчэнне). Варажба павінна была вызначыць, чаго можна чакаць у надыходзячым годзе.

Удельнікі калядных варожбаў, вучні ДУА “Гімназія №46 г. Гомеля імя Б. Паскаля”, паваражылі пра замужжа: з дапамогаю абутку даведаліся, хто першы выйдзе замуж ці ажэніцца. Дзяўчына, абутак якой першы пераступіў парог “хаты”, прымерыла на сябе адзенне замужняй жанчыны: сукенку, намітку, платок. Далей з дапамогай розных рэчаў дзяўчаты і хлопцы даведаліся пра нораў сваіх суджаных. А калі паваражылі на зерне, у якім былі схаваныя розныя пярсцёнкі, дазналіся, якога дастатку будзе нарачоны. Варажба з дапамогай іголкі падказала дзяўчатам імя суджанага. Удзельнікі мерапрыемства паслухалі і пра варажбу на сон.

Але не толькі на суджанага варажылі. Людзі хацелі ведаць, што чакае іх у новым годзе. Удзельнікі паспрабавалі варажбу са свячой – расплаўлялі воск свечкі ды лілі ў ваду, па абрысах воску меркавалі пра будучыню.

Паваражылі нават і па кнізе. Папулярная і сёння забава: загадваць нумар старонкі і радка ў кнізе, а потым прачытанае там лічыць за прадказанне. Толькі нашыя продкі рабілі гэта куды больш сур’ёзна і ставіліся да гэтага з вялікай павагай: да прыкладу, варажыць было прынята на Псалтыры, а за ўказанне будучага лічылі не толькі загаданы радок, але і ўвесь сэнсавы кавалак напісанага.

Калядны час – магічны. Людзі верылі, што ў гэтую ноч адкрываюцца нябёсы і можна загадваць любыя жаданні. Таму шчасця зычым вам i кахання, хай спаўняюцца вашы жаданні!

скачать dle 10.4фильмы бесплатно